Góc quên lãng: Dự án tàu điện hiện đại nhất thế giới một thời của Sài Gòn
Vào thập niên 1960, Sài Gòn đã từng có kế hoạch xây dựng hệ thống tàu điện một ray – Monorail hiện đại nhất thế giới thời đó để nối liền Phú Lâm, Chợ Lớn, Sài Gòn, Gia Định.
Vào giữa thập niên 1960, hệ thống đường sắt ở miền Nam Việt Nam đã bị hủy hoại nghiêm trọng do tình trạng chiến tranh. Việc sửa chữa hệ thống tàu hỏa đã trở thành một trong những nhiệm vụ rất quan trọng. Trong bối cảnh đó, vào tháng 6/1966, quân đội Mỹ và chính quyền VNCH đã đưa ra “Chương trình thay thế đường tàu bị phá hoại” để phục hồi hệ thống đường sắt Miền Nam, mà trọng tâm là khu vực Sài Gòn.
Dự án này bao gồm cả một kế hoạch đặc biệt để nâng cấp đường tàu hỏa vào Ga Sài Gòn trở thành đường sắt nền cao hoàn toàn mới, với ga cuối là một tòa nhà 15 tầng bao gồm văn phòng, khách sạn và nhà ở nằm phía trên chợ Bến Thành. Điểm hấp dẫn nhất trong kế hoạch này là xây dựng hệ thống Monorail (đường sắt một ray) hai làn hiện đại nhất thế giới thời đó để nối liền Phú Lâm, Chợ Lớn, Sài Gòn và Gia Định (Bình Thạnh hiện nay).
Theo tài liệu của Cục văn thư quốc gia Mỹ, vào năm 1966, Bộ giao thông Việt Nam Cộng Hòa đã chính thức thông qua đề án của chuyên gia “tàu điện trên không” người Pháp của tập đoàn SAFEGE – Transport (Société Anonyme Française d’ Etude de Gestion et d’ Entreprises) về việc xây dựng 2 tuyến Monorail với các tuyến đường không khác nhiều so với hệ thống tàu điện đã từng bị loại bỏ một thập kỷ trước.
Monorail tuyến 1 sẽ đi 9,4 km từ Phú Lâm qua Chợ Lớn tới chợ Bến Thành trên quảng trường Diên Hồng (hiện tại là Quách Thị Trang). Từ đó, nó nối với Monorail tuyến 2 đi 6,6 km dọc theo Hàm Nghi tới khu cảng Sài Gòn, rồi đi theo hướng tây bắc dọc theo Đại lộ Cường Đế (đường Tôn Đức Thắng) tới Hồng Thập Tự (đường Nguyễn Thị Minh Khai) và cuối cùng là đi theo hướng đông bắc về Đa Kao và Gia Định.
Toàn bộ dự án sẽ tiêu tốn ít nhất 48 triệu USD. Tuy nhiên, cùng với dự án nâng cấp ga tàu, dự án Monorail Sài Gòn năm 1966 đã không thể thực hiện được do thiếu vốn.
Nguồn: Xứ Nam Kỳ