Bruce Omori có một nỗi “ám ảnh” riêng đối với dung nham. Ông mang bệnh hen suyễn trong người và cũng bị dị ứng với sulfure. Cha của ông, 58 tuổi, kể cho tôi về điều này trong điện thoại vào ngày 7 tháng 5 trước khi ông chia sẻ câu chuyện của thời thơ ấu khi lớn lên ở Hilo, Big Island của Haiwaii. Còn mẹ của Bruce, một y tá, lại mong muốn ông tránh xa khỏi Kilauea trong suốt thời gian tham gia chuyến đi thực địa tới các Vườn Quốc gia Núi lửa của Hawaii.

Ông nhớ lại: “Tôi là một trong hai đứa trẻ ở lại trên chiếc xe buýt đó, cửa sổ xe thì đóng kín mít và xe mở máy lạnh vù vù, và tôi đi đi lại lại trong cái xe buýt, ngắm nhìn những đứa trẻ khác làm dự án của chúng ở ngoài, thay vì phải làm trong xe giống như tôi. Tôi có niềm ham mê cháy bỏng là có thể đến gần hơn với những dòng dung nham đó, nhưng mẹ tôi luôn khiến tôi sợ hãi chúng.”

Nhiều thập niên sau, khoảng năm 2005, Omori trải qua một số biến cố của cuộc đời. Khi mẹ ông trở bệnh, ông chuyển gia đình mình đến sống gần hơn với bà. Ông vẫn tiếp tục làm công việc lâu năm của mình tại một công ty kỹ thuật cơ khí, nhưng việc di chuyển qua lại các hoàn đỏi như “muốn giết chết tôi.” Ông nghĩ đó là các vấn đề liên quan đến tim mạch, nhưng bác sĩ nói với ông rằng đó là do áp lực mà ra.

Omori nghỉ việc ở công ty, tìm kiếm lại linh hồn của mình, điều này dẫn ông trở thành một nhiếp ảnh gia. Ông của ông đã tặng cho Omori chiếc máy ảnh đầu tiên của mình, “nhiếp ảnh là dòng máu chảy trong người tôi, là liệu pháp chữa trị dành cho tôi.” Khi quay ống kính về những cơn sóng, thiên nhiên, hay những chú chim, sự căng thẳng dần tan biến và bắt đầu có người tìm đến những bức ảnh của ông.

Năm 2008, cơ hội đến, ông có thể chụp những bức ảnh dung nham: “Và tôi muốn nói với bạn rằng, càng đến gần, càng cảm nhận được sức nóng của nó, lắng nghe những âm thanh do dòng dung nham tạo ra khi nó chảy, thật sự rất tuyệt vời.”  Ông cười, và nói tiếp: “Bất cứ khi nào có cơ hội, tôi sẽ tiếp tục đi xem những dòng dung nham đó.”

Ông ấy ước tính bản thân đã dành “hàng ngàn và cả hàng ngàn giờ” để có thể thực hiện những bức ảnh về dung nham. Trong những năm qua, khi mà điện thoại thông minh cho phép mọi người cầm máy ảnh trong tầm tay, việc tiếp cận đến từng khu vực một trở nên hạn chế hơn nhiều. Nhưng, Bruce đã thực hiện phần lớn các buổi chụp hình của mình từ máy bay trực thăng.

Và đó là điều ông đã làm vào ngày 6 tháng 5. Các nhà chức trách đã ra lệnh ít nhất 1,700 dân cư di tản sau khi núi lửa rò rỉ vào ngày 30 thàng 4 sau một loạt các trận động đất và một cơn bão 6,9 độ richter vào ngày 4 tháng 5. Khu vực Rift phía Đông có một số vết nứt nham thạch, dẫn đến việc phóng thích khí và dung nham trong phân khu Leilani Estates gần Pahoa, nơi có khoảng 20 ngôi nhà đã bị phá huỷ.

Omori bay chuyến hàng tuần cùng với một người bạn chuyên về quay phim, Mick Kakber của tập đoàn Tropical Vision Video. Một vài năm vài trước, khi dòng dung nham đe doạ Pahoa, họ đã hợp tác cùng với Calvin Dorn, của Trực thăng Paradise, để có thể cung cấp thêm những thông tin về mối đe doạ đó từ trên cao. Như bắt đầu một dịch vụ công cộng, ông nói rằng, họ tiếp tục bởi vì niềm đam mê: “Mọi người có thể sợ hãi hoặc có thể lấy những thông tin quan trọng mà họ cần về dòng dung nham đó.”

Chuyến đi từ sân bay Hilo đến khu vực bị ảnh hưởng bởi các ngọn núi lửa Hawaii mất khoảng 10 đến 15 phút. Họ cần phải tôn trọng những quy định khi bay, vì thế họ không thể bay ở độ cao dưới 3,000 feet so với mặt đất.

Ông chia sẻ: “Trong khi chúng tôi ở trên cao, chúng tôi nhìn thấy hai ngôi nhà bị cuốn theo dòng dung nham. Nếu như dung nham chảy qua một khu vực nào đó, chẳng có cái gì có thể ngăn chặn chúng được cả. Không-bất-cứ-thứ-gì. Vì vậy, khi để chúng thoát ra và đến những khu vực đông dân, sẽ rất nghiêm trọng. Tôi là một người hơi yếu lòng, vậy nên khi phải chụp những thời khắc quan trọng như vậy, tôi phải mất một chút thời gian để lấy lại suy nghĩ và tập trung vào việc chụp ảnh, bởi tôi có thể choáng ngợp trong sự thương cảm, đau buồn khi thấy những ngôi nhà của người dân bị cuốn đi. Nhà của họ, giấc mơ của họ, tài sản của họ.”

Được khoảng 40 phút thì chúng tôi quay trở lại Hilo. Ngay sau khi vừa hạ cánh, một số phi công khác biết rằng chúng tôi là những người đầu tiên lên đó và muốn xem một số ảnh chúng tôi chụp được. Ông ấy đã cho họ xem những bức ảnh đó. Và ông khóc vì những gì mình chụp được: “Thật đẹp, và cũng thật tàn khốc.”

Nguồn: Time
Người dịch: Ngọc Quỳnh

• Đoạn video ngoạn mục ghi lại cảnh núi lửa ở Hawaii phun trào
• Hawaii cấm các sản phẩm chống nắng có nguy cơ gây hại cho san hô
• Phát minh mới: chai nước tan trong biển sau 3 tuần