Hãy cùng iDesign xem xét kỹ hơn về sự nghiệp điện ảnh của nhà quay phim Hoyte van Hoytema và quá trình vận hành bên trong những cú quay có độ sâu trường ảnh nông đặc trưng của anh.

Độ sâu trường ảnh nông (Shallow Depth of Field) là gì?

Độ sâu trường ảnh (Depth of Field) là vùng có độ sắc nét có thể chấp nhận ở phía trước và phía sau đối tượng, nơi mà ống kính được lấy nét. Nói một cách đơn giản, nó đề cập đến mức độ mờ đục hoặc sắc nét trong khu vực xung quanh đối tượng của bạn.

Độ sâu trường ảnh nông (Shallow Depth of Field) dùng để chỉ một vùng nhỏ được lấy nét. Thường thì chủ thể sẽ được lấy nét, trong khi hậu cảnh bị mờ. Phương thức này ứng dụng đạt hiệu quả tốt nhất cho chân dung và một cách để điều chỉnh nó dễ dàng là thông qua khẩu độ.

Được biết đến với vai trò đạo diễn hình ảnh (DOP) qua một số tác phẩm đình đám hợp tác cùng Christoper Nolan như Interstellar, Dunkirk, và gần đây nhất là Tenet, Hoyte van Hoytema ngày càng chứng tỏ được khả năng thiên bẩm của mình qua các góc máy sắc sảo cùng những hiệu ứng thị giác tuyệt vời.

Quyết định làm việc với Nolan đã trao cho anh cơ hội tạo nên hàng loạt các thước phim đẹp-mắt-nhất-từng-được-thực-hiện và dường như sự nghiệp của DOP này chỉ vừa mới thực sự bắt đầu.

Sự nhạy cảm của Hoytema dứt khoát hệt như ý chí sẵn sàng thách thức thực tại của anh, bên cạnh việc anh khá nổi tiếng với khả năng ghi nhận cảm xúc nhân vật vừa theo phương thức cổ điển, vừa liên tục vượt qua ranh giới phong cách. Nào hãy cùng khám phá bước ngoặt của Hoytema thông qua lĩnh vực điện ảnh, bắt đầu với công việc đạo diễn hình ảnh trong Interstellar.

Giữ cho mọi thứ “nông”

Gần đây, tôi nhận thấy điều gì đó khi xem qua những đóng góp của Hoyte van Hoytema cho Interstellar, lần thứ một trăm: Phần lớn các cú quay ghi lại hình ảnh phi hành đoàn bên trong con tàu của họ đều siêu nông. Tuy nhiên, tình yêu của Christopher Nolan dành cho việc quay phim sở hữu càng nhiều yếu tố thực tế càng tốt đồng nghĩa với việc bối cảnh đó là thật. Mọi thứ đều được xây dựng bằng tay. Vậy, tại sao những hình ảnh của Hoytema không thể hiện được điều đó? Câu trả lời này sẽ giải thích tại sao tôi yêu Interstellar – và công việc của Hoytema – nhiều như bản thân mình.

Mặc dù câu chuyện của Interstellar có phạm vi rộng, nhưng nó vẫn duy trì sự tập trung nhất quán vào những nhân vật. Theo nghĩa đen. Còn gì tốt hơn ngoài cách giữ mọi thứ ở phía sau và xung quanh nhân vật của bạn mờ ảo (out nét) khi muốn thu hút sự chú ý của khán giả thẳng vào họ?

Khi nhìn lại vài tác phẩm của Hoytema, bạn sẽ nhanh chóng tìm thấy một số cảnh quay bắt mắt nhất trong bộ nhớ của mình. Nói anh ấy tạo ra hình ảnh mang tính biểu tượng là chưa đủ. Hoytema đã hoàn thành một thứ khó khăn hơn – bạn nhận ra những cảnh quay của anh ngay nhìn thấy chúng, nhưng chúng lại không bao giờ cản trở câu chuyện.

Hãy nghĩ về khung cảnh trong Tinker Tailor Soldier Spy lúc hai nhân vật gặp nhau trên đường băng cùng một chiếc máy bay hạ cánh sau lưng họ. Ống kính cực dài của Hoytema giữ cho hai đối tượng rõ ràng một cách nguyên bản trong khi tất cả mọi thứ còn lại vẫn lệch tiêu cự (mờ ảo). Đoạn mở đầu của Her ngay lập tức thiết lập nên phương thức mà khán giả nên cảm nhận từng khoảnh khắc sâu lắng trong phim. Và ngay sau đó là cảnh quay của The Fighter, đi theo một sợi dây điện thoại chạy dọc khắp ngôi nhà, chỉ giữ nét lại khoảng một inch suốt toàn bộ quá trình diễn ra. Tất cả những cảnh quay này đều được thực hiện một cách tỉ mỉ nhất. Chúng cũng chính là đại diện cho sự hoàn hảo của Hoytema.

Giữ khung hình ở trung tâm đối tượng

Những đóng góp của Hoytema cho Her rất quan trọng trong việc tạo ra góc nhìn cuối cùng của cả bộ phim. Bạn sẽ tìm thấy nhiều hình ảnh sử dụng ống kính dài để ghi lại nhân vật chính Theo ở giữa khung hình.

Trong những hình ảnh đó, Theo hầu như không được lấy nét. Nhân vật thực chất đang nói chuyện với chính mình. Samantha đang ở trong tai anh ấy. Hoytema luôn tập trung vào mắt, miệng và vai của Theo khi chúng ta đang từ từ trải nghiệm sự cô lập hoàn toàn của nhân vật. Còn cách nào tốt hơn để thể hiện sự cô lập đó ngoài giữ cho phần còn lại của thế giới trở nên mất tập trung?

Cú quay nông không phải là khả năng duy nhất của Hoytema. Dường như có một phong cách nhất quán đối với các sáng tác của anh. Như đã thấy qua Her, anh thường đặt chủ thể của mình gần tâm khung hình. Trò chuyện cùng Hiệp hội các nhà quay phim Hoa Kỳ, Hoytema giải thích lý do tại sao, ngay cả khi quay phim khổ lớn bằng máy quay IMAX, anh vẫn lựa chọn cách tiếp cận “phía trước và trung tâm” này để ghi lại hình ảnh của dàn diễn viên trong Interstellar.

“Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta sử dụng phương tiện cực kỳ tuyệt diệu này, với rất nhiều độ sâu, độ rõ nét và kích thước, để làm những việc sâu sắc hơn với tiêu cự gần cũng như độ sâu trường ảnh ngắn? Cách thấu kính IMAX hiển thị khuôn mặt trông thật đẹp. Chúng giống hệt những bức chân dung tĩnh vật khổ lớn. “

Phong cách quay phim này dường như là thứ mà Hoytema cảm thấy thoải mái. Và trong khi những ứng dụng công nghệ một cách sáng tạo của Interstellar rất đáng chú ý, lần hợp tác tiếp theo của Hoytema với Nolan, Dunkirk, đã kéo anh đi sâu hơn vào thế giới độc đáo trong mơ của ống kính, phim và máy. Đó là một thách thức mà anh đã luôn hướng tới từ những bộ phim đầu tiên trong sự nghiệp.

Con đường đến với Nolan của Hoytema

Sự nghiệp của Hoytema là một ví dụ tuyệt vời về những gì có thể xảy ra khi bạn nắm bắt sớm cơ hội và liên tục thử thách bản thân.

Trong Tinker Tailor Soldier Spy, Hoytema đã quay bằng máy quay Panavision Panaflex (máy quay một phim kiểu cũ) để ghi lại một câu chuyện cực kỳ nặng về tính đối thoại, nhưng vẫn cố gắng thiết lập một phong cách hình ảnh không giống như bất kỳ tác phẩm hiện đại nào khác.

Với Her, Hoytema đã chọn kết hợp cùng Arri ALEXA vì khả năng bắt được ánh sáng yếu của nó. Chút hay ho, thú vị của bộ phim được diễn ra trong một căn hộ vào ban đêm. Điều này có tác dụng tốt với thiên hướng của Hoytema về độ sâu trường ảnh nông, cho phép anh mở khẩu độ lên trong khi vẫn giảm ánh sáng. Đó là một cuộc hôn nhân hoàn hảo giữa nhu cầu câu chuyện và sự nhạy cảm của nhà quay phim – và Christopher Nolan đã bắt đầu chú ý.

Dunkirk

Thói quen đổi mới của Hoytema tiếp tục với Dunkirk. Các ống kính IMAX cũ mà anh sử dụng trong buồng lái đã được tinh chỉnh để lấy nét kín kẽ hơn. Tùy chỉnh bổ sung đưa chúng đến khẩu độ T2.0, thứ sẽ cho phép ánh sáng đi vào nhiều hơn và – bởi Hoytema luôn là Hoytema – độ sâu trường ảnh nông hơn.

Mặc dù tất cả những điều này đều dựa trên nhu cầu thực tế để tiếp cận gần hơn đến các diễn viên trong khu vực chật chội của một chiếc máy bay chiến đấu cũ kỹ, nhưng tất cả đều hoàn toàn phù hợp với tư duy thẩm mỹ của Hoytema. Làm việc với một trong những chiếc máy quay nặng nhất hành tinh (dưới tư cách nhà quay phim) cùng khả năng cảm nhận độ sâu trường ảnh nông nghe có vẻ như một cơn ác mộng cho việc lấy nét, nhưng kết quả lại là điều không thể phủ nhận – và Hoytema đã được đề cử giải Oscar cho những nỗ lực vượt bậc đó.

Người dịch: Nam Vu
Nguồn: premiumbeat