“Gửi PDF cho tôi” và 25 năm Adobe Acrobat làm nên kỉ nguyên mới cho tài liệu kỹ thuật số
Luôn có nhiều câu chuyện kì thú đằng sau những cột mốc quan trọng, và với Adobe Acrobat cũng vậy.
Vào mùa hè năm 1990, đồng sáng lập tập đoàn Adobe, ông John Warnock đã viết một văn bản dài 6 trang gọi là “Dự án Camelot”. Trong văn bản đó, ông đã đề cập một vấn đề nan giản trong giới kinh doanh lúc bây giờ: sự khó khăn trong việc trao đổi văn bản chất lượng cao giữa các chương trình và hệ thống máy tính.
“Đáng lẽ ra chúng ta phải xem được tài liệu của mình trên mọi màn hình bất kì và in được chúng trên mọi máy in bất kì ,” ông đã viết. “Nếu vấn đề này được giải quyết thì cách thức con người làm việc sẽ thay đổi sâu sắc.”
Nhờ vào tầm nhìn của John và công sức trải dài nhiều năm của bộ phận sản phẩm, vào ngày 15/06/1993, Adobe Acrobat và chuẩn PDF (Portable Document Format) đã ra đời và làm nên cuộc cách mạng về cách chúng ta xem và chia sẻ tài liệu.
Acrobat đã trở thành ngôn ngữ chung trong việc trao đổi những văn bản kỹ thuật số. Chỉ trong vòng 1 năm trở lại đây, đã có đến 200 tỉ tập tin PDF được mở bằng các sản phẩm Adobe. 75% công ty trong Fortune 500 và hơn 100 triệu người sử dụng Acrobat mỗi ngày. PDF và Adobe Acrobat đã đạt đến sự cực thịnh.
Và mặc dù sự phổ biến là ước mơ của các công ty công nghệ, đó không phải là lí do chúng tôi kỉ niệm 25 năm ra đời PDF. Thứ đáng được tán dương chính là sự sáng tạo, cách tân và những nỗ lực không ngừng nghỉ đã đưa chúng tôi đến ngày hôm nay. Vậy nên, trong không khí hân hoan này, tôi xin được ôn lại một vài điểm đáng nhớ của nguồn gốc cũng như lịch sử phát triển của Adobe Acrobat.
Camelot và hơn thế nữa
John Warnock thật ra đã có ý tưởng về PDF một vài năm trước ngày ông viết báo cáo “Camelot” trứ danh.
Vào 1985, ông đã tạo ra một chương trình đồ họa PostScript (tiền thân của Acrobat Distiller) và dùng nó để để tái tạo một đơn hoàn thuế liên bang cũ. Khi Steve Jobs giới thiệu máy in Apple LaserWriter cùng năm, một trong những văn bản ông chọn để in ra trên sân khấu chính là đơn thuế 1040 của John. Với sự hậu thuẫn của Apple, Adobe đã giúp tạo nên cuộc cách mạng ngành xuất bản kỹ thuật số.
Đến năm 1990, dự án Camelot chính thức khởi động, với văn bản gốc của John làm lộ trình cho đội ngũ kỹ sư tạo nên một bản mẫu giao diện và nguyên mẫu sản phẩm. Và dù cái tên Camelot gợi nên hình ảnh tuyệt diệu về lâu đài cổ kính của vua Arthur trong quá khứ, cả đội ngũ Adobe đã tập trung mọi công sức cho tương lai.
Họ đã đưa ra các tính năng cách mạng như: nhiều kích cỡ giấy trong cùng văn bản, zoom thông minh và UI đồng bộ giữa nhiều nền tảng. John đã xem bản mẫu đầu tiên trong một phòng hội nghị nhỏ ở Mountain View, California.
Khi đến lúc chọn một cái tên chính thức cho sản phẩm này, cả đội ngũ đã đắn đo giữa một số các lựa chọn, trong đó bao gồm cái tên Carousel (trò kéo quân, ngựa hoặc con vật được xoay vòng tròn, phổ biến trong các công viên), nhưng nó đã được đăng kí thương hiệu bởi Eastman Kodak. Đến buổi trình diễn sản phẩm trước công chúng vào năm 1992, họ đã chọn cái tên Acrobat (màn nhào lộn) – một từ gợi nên những thao tác đòi hỏi kỹ năng và sức mạnh.
Adobe Acrobat 1.0 đã ra mắt tại Equitable Center ở New York vào 15/06/1993, và được phát sóng qua vệ tinh vòng quanh thế giới. Gói sản phẩm đầu tiên bao gồm Acrobat Exchange để tạo và xem văn bản PDF, Adobe Reader để xem văn bản Adobe PDF, và Adobe Distiller để chuyển tập tin PostScript sang Adobe PDF.
“Nếu tập đoàn Adobe Systems thực hiện được tầm nhìn của mình, những nhà quản lý trên khắp nước Mỹ sẽ nói “gửi PDF cho tôi” thay vì “gửi Fed-Ex cho tôi,” Nhật báo Phố Wall đã viết về buổi công bố như thế. Bài báo cũng có 1 câu trích dẫn từ nhà phân tích thuộc công ty Merril Lynch, M.H.Reach: “[Acrobat] có tiềm năng trở thành sản phẩm đại chúng đầu tiên của Adobe, dần dần có mặt trong máy tính của hàng triệu người.” Chúng tôi hy vọng rằng M.H.Reach vẫn còn giữ cổ phiếu của công ty!
Sự tiến hóa của tài liệu kỹ thuật số
Trong vòng 25 năm qua, chúng tôi đã đưa ra những cách tân cho định dạng PDF. Và giờ đây, Adobe Sensei, nền tảng trí tuệ nhân tạo và máy tự học (machine learning) của chúng tôi, đã giúp mang đến làn sóng mới của sự cải tiến, bao gồm việc tự động sử dụng font chữ đúng và tạo ra các trường đơn, cũng như làm sạch sẽ chữ kí. Adobe Scan, chương trình scan của chúng tôi đã được tải về hơn 10 triệu lượt, giúp bạn sử dụng điện thoại thông minh để ghi lại những hình ảnh và biến chúng thành PDF.
Trong khi bạn đang đọc văn bản này, đội ngũ kỹ sư của Adobe đang miệt mài để tạo nên những cải tiến của thế hệ mới để giữ vững vị trí dẫn đầu của PDF trong bối cảnh thế giới ngày càng “di động” hơn.
Vào năm 2010, John Warnock đã diễn thuyết tại Hiệp hội triết học Mỹ về đề tài “3 ý tưởng có thể thay đổi ngành in và xuất bản.” Tập trung vào “những cách mạng công nghệ và bối cảnh lịch sử đã thúc đẩy ngành xuất bản hiện đại,” ông đã phát biểu như sau khi nói đến tương lai:
“Định nghĩa truyền thống của tài liệu, một chuỗi từ ngữ, hình ảnh và biểu đồ lên giấy, đang thay đổi từng ngày. Văn bản trong thế giới số còn có thể chứa được vô số loại công cụ truyền thông, sở hữu sự tương tác cao và liên kết linh động giữa các loại tài liệu khác nhau,” ông chia sẻ.
“Cách chúng ta thích nghi với sự tiến hóa không ngừng của thông tin và cách chúng ta lưu giữ chúng vẫn sẽ là một bí ẩn.”
Giống như đội ngũ Acrobat vào những năm đầu của thập niên 90, chúng ta sẽ không thể tiên đoán được là tài liệu số 25 năm sau sẽ như thế nào. Nhưng dựa trên những di sản vững chắc, chúng tôi sẽ tiếp tục tái thiết kế PDF và tái định nghĩa tài liệu kỹ thuật số!
Vậy nên cảm ơn tất cả mọi người ở Adobe đã cống hiến cho sự thành công tuyệt vời của Acrobat và 1 lần nữa, chúc mừng kỉ niệm 25 năm!
Tác giả: Bryan Lamkin
Nguồn: Adobe Blog