Thắp nhang từ lâu đã trở thành một phong tục của người dân Việt Nam. Nhiều gia đình thắp nhang mỗi ngày để cầu sức khỏe, bình an, cầu tài lộc, buôn bán được thuận lợi hay đơn giản hành động ấy chỉ để tưởng nhớ đến ông bà tổ tiên, bày tỏ tấm lòng thành kính của con cháu. Không chỉ vậy, người ta còn quan niệm rằng việc thắp nhang trầm còn giúp tẩy uế để không gian sống trở nên thanh khiết, trong sạch hơn; vận khí tốt hơn, xua đuổi tà khí, đón tài lộc và may mắn. 

Trong không khí chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, thật phù hợp để chúng ta ngồi lại cùng nhau và bóc tách từng chi tiết trong “một nén tâm hương“, dự án thiết kế packaging cho nhang trầm do Trương Thị Hoài My (hay còn gọi là motchutmy) thực hiện.

Giới thiệu một chút về hương:

Ngoài việc mang đến cho mọi người sản phẩm phục vụ cho việc thờ cúng, hương còn mang đến cho người sử dụng cảm giác yên bình, một không gian thư giãn và tập trung. Cái tên “hương” không chỉ nói lên loại sản phẩm mà thương hiệu đang kinh doanh, “hương” còn là mùi thơm, sự cảm nhận sự yên bình, thư giãn thông qua khứu giác.

Nào, bắt đầu thôi nhé!

Chào My. Trước khi bắt đầu sẽ là tiết mục đố vui. Nếu được chọn một họa cụ luôn mang theo bên mình, bạn sẽ mang theo họa cụ nào?

Thường hai thứ mình hay mang theo nhất là sổ tay và bút giả kim. Nhưng nếu được chọn một thì chắc là bút giả kim. Gắn liền với công việc cũng như những dự án hay idea cá nhân, những bản sketch idea, logo, hoặc chỉ là vẽ vời lung tung thì bút kim là thứ mình hay sử dụng nhất.

My có thể giới thiệu với các độc giả của iDesign về dự án “một nén tâm hương” của bạn? Vì sao bạn lại quyết định thực hiện đề tài này? 

Thật ra dự án này là dự án cho một môn học của mình.

Từ ban đầu khi được giao chủ đề thiết kế bao bì cho một sản phẩm, thì ngay tức khắc mình nghĩ đến nhang/hương (trầm). Mình muốn bản thân thử với một sản phẩm gì đó mới lạ một chút, nhưng lại là thứ rất quen thuộc với mọi người. 

Thông thường hình ảnh một sản phẩm về nhang trong đầu mình chỉ là một bó nhang được gói lại bằng một lớp túi bóng cùng tờ giấy thông tin nhỏ nhỏ. Và không có nhiều sản phẩm về nhang trên thị trường được đầu tư chỉn chu về bao bì. Sau khi chọn được chủ đề và sản phẩm, mình đã cùng bàn bạc với chị Thảo (Zobra Nguyễn) cùng nhóm, từ đó cả hai bắt đầu thảo luận và tìm kiếm những hướng đi đầu tiên. 

Thắp hương có lẽ là tập tục rất quen thuộc của người Việt Nam rồi. Điều này có phải là lợi thế để My hiện thực hóa ý tưởng?

Cũng có thể. Hình ảnh những nén nhang nghi ngút khói trên bàn thờ tổ tiên vào những dịp lễ, tết hay ngay cả trong ngôi nhà của hầu hết mọi gia đình là thứ rất dễ bắt gặp bất kể tôn giáo nào. 

Nhớ những ngày ở nhà, mỗi lần có công việc quan trọng hay đi thi, má mình đều bảo mình lên thắp nhang để cầu xin may mắn, thắp nhang để xin mọi chuyện suôn sẻ. Cho nên thắp nhang hay hình ảnh cây nhang rất đỗi thân quen với mình. 

Hình ảnh chiếc lư hương, chiếc bình sứ, tủ gỗ, những họa tiết hoa văn tứ linh rất thường xuất hiện. Qua đó cũng chính là visual mà mình đã định hình sẵn và muốn hướng tới.

My có thể chia sẻ một chút về quá trình bạn tìm kiếm tài liệu tham khảo cho bốn linh vật trong Tứ linh. Có kỷ niệm nào thú vị My muốn chia sẻ với chúng mình không?

Lịch sử Việt Nam là một kho tài liệu khổng lồ cần nhiều thời gian để tìm hiểu, do đó với khoảng thời gian khá gấp để chọn ra sản phẩm và chủ đề cũng như tìm hiểu về hoa văn, hoạ tiết An Nam thì tụi mình cũng có hơi gặp chút khó khăn.

Qua quá trình tìm hiểu về hình tượng Tứ linh cũng như những hoạ tiết đặc trưng thường dùng trên các đồ vật chạm khắc hay gốm sứ, mình đã may mắn tìm ra được cuốn Nghệ thuật Huế (L’ Art à Hué) của Léopold Cadière. Những hình ảnh, những bức tranh thể hiện rõ nét họa tiết trong nghệ thuật trang trí An Nam – là tư liệu cũng như một phần cảm hứng cho dự án này của tụi mình.

Giải thích về lý do lựa chọn hình tượng Tứ linh làm concept cho thiết kế, My cho rằng: 

Tứ linh (Việt Nam) là bốn linh vật Long – Lân – Quy – Phụng có sức mạnh phi thường được người xưa tạo ra từ bốn phương trời, đại diện cho bốn nguyên tố chính của vũ trụ là lửa, nước, khí và đất. Hình tượng tứ linh được sử dụng và khắc họa khá phổ biển trong nghệ thuật kiến trúc Việt Nam từ kinh đô, đền chùa cho đến nhà dân như một hiện trạng sống động của bốn linh vật này trong tâm thức người Việt. Cho nên không khó để bắt gặp hình ảnh những bát nhang (bát hương/lư hương) với họa tiết tứ linh nghi ngút khói ở những nơi như đền chùa hay trên bàn thờ tổ tiên. 

Ngoài ra trong phong thủy, tứ linh và tục thắp nhang đều mong muốn mang lại những điều may mắn, sự cân bằng và an yên trong cuộc sống. Qua đó, “hương” muốn sử dụng tứ linh thành những yếu tố thiết kế như những hình tượng vừa trông hiện đại nhưng vẫn mang cảm giác truyền thống.

Vậy vì sao My lại lựa chọn phong cách Line Art cho dự án này?

Hình ảnh một nén nhang đơn thuần chỉ là một đoạn thẳng. Do đó mình muốn sử dụng Line Art như một phương pháp cơ bản nhất để tạo nên key visual lần này. Qua đó sử dụng hình chữ nhật đứng để đảm bảo tính nhất quán cho cả bộ.

Sau dự án “một nén tâm hương”, My có dự định thực hiện dự án nào liên quan đến các đề tài về phong tục, văn hóa Việt?

Văn hoá Việt Nam là một kho tàng to lớn, và cho đến hiện tại cũng có khá nhiều designer đang dần khai thác, phát triển để tạo ra những dự án xịn sò được lên ý tưởng từ nét đẹp của văn hoá Việt. Mình cũng không ngoại lệ, mình luôn có sự ưu ái và thích thú đặc biệt với những sản phẩm có lồng ghép yếu tố văn hoá và hoa văn dân tộc. Hiện mình vẫn đang học hỏi và trau dồi thêm nhiều kiến thức, kỹ năng mới để phục vụ cho việc thiết kế, chắc chắn trong tương lai, một dự án về đề tài này vẫn sẽ là một sự ưu tiên của mình. 

Trước thềm năm mới, My có điều gì muốn nhắn gửi đến các độc giả của iDesign không?

Cảm ơn iDesign cũng như những độc giả của iDesign đã cho tụi mình có cơ hội được chia sẻ về dự án nho nhỏ này.

Trước thềm năm mới, chúc mọi người nói chung và độc giả của iDesign nói riêng, một năm mới an lành và thật nhiều sức khỏe. Mong cho những dự định và ước muốn trong tương lai của mọi người đều có thể suôn sẻ và thành công!

Xem chi tiết dự án “một nén tâm hương” qua Behance của bạn ấy nhé!

Thực hiện: May

Hình ảnh do nhân vật cung cấp