Các họa tiết, thiết kế truyền thống của Nhật Bản và sự độc đáo về kiểu dáng của nó luôn là nguồn cảm hứng tuyệt vời cho các nghệ sĩ.

Ngày nay, sự mê hoặc này luôn ẩn mình đằng sau nhiều hình xăm hiện đại. Thông thường, nhiều nghệ nhân xăm mình lựa chọn việc kết hợp cái cũ với cái mới để tạo ra các tác phẩm với họa tiết và hoa văn vui tươi, cho đến các tác phẩm nghệ thuật tinh tế. Bất kể phong cách cụ thể nào, những hình xăm lấy cảm hứng từ Nhật Bản này có một điểm chung: xuất phát từ gốc rễ ở Irezumi , hoặc hình xăm truyền thống của Nhật Bản.

Để có được sự hiểu biết và mức độ đánh giá chính xác về loại hình nghệ thuật cổ xưa này, trước tiên chúng ta hãy tìm hiểu về quá khứ độc đáo đầy màu sắc của nó và những cách mà hình xăm Nhật Bản đã phát triển theo thời gian.

1. Lịch sử của Irezumi

Giống như nhiều tác phẩm nghệ thuật của Nhật Bản, việc xăm mình đã được bắt nguồn từ nhiều thế kỷ.

Nghệ thuật này tìm thấy đầu tiên trên khuôn mặt được xăm của các bức tượng đất sét từ 5000 trước công nguyên. Những dấu hiệu này càng rõ ràng hơn khi tìm thấy trong một ghi chép cổ xưa Wei Chih, biên niên sử Trung Quốc từ thế kỷ thứ 3. Ghi chép này cho biết rằng, vào thời điểm đó, những người đàn ông trẻ và già, tất cả đều xăm mặt và cơ thể của họ.

Tuy nhiên, vào thế kỷ thứ 7, loại hình nghệ thuật đã thay đổi. Tại thời điểm này, mọi người bắt đầu xem việc hình xăm là một bất lợi. Vào năm 720 sau công nguyên, những hình xăm này thậm chí còn được sử dụng như một đánh dấu và hình phạt cho các tù nhân, kĩ nữ và tội phạm, điều này kéo dài hơn 1.000 năm.

Vào thế kỷ 18, hình xăm của Nhật Bản đã trải qua một sự thay đổi khác. Do sự phát triển của bản in khắc gỗ Ukiyo-e đầy màu sắc, hình xăm cũng được thể hiện theo phong cách này và trở nên phổ biến trong các nhóm người có địa vị xã hội thấp, như người lao động, nông dân và thậm chí là các băng đảng. Do sự liên quan đến các tầng lớp thấp và không còn được ưa chuộng trong nhiều năm, khiến cho hình thức nghệ thuật Irezumi cuối cùng bị đặt ra ngoài vòng pháp luật ở Nhật Bản. Mặc dù các nghệ sĩ ở nước này vẫn có thể xăm hình cho người nước ngoài một cách hợp pháp.

Đặc biệt hơn trong thế kỷ 19, khi các nghệ sĩ bắt đầu xăm hình cho các thủy thủ ngoại quốc. Kết quả là, tác phẩm của họ cùng với tất cả các mô típ văn hóa, biểu tượng và phong cách đi kèm đã “nổi tiếng” khắp thế giới. Do đó, mặc dù đây là một hình thức nghệ thuật bất hợp pháp cho người dân trong nước, nhưng những hình xăm Nhật Bản đối với thế giới lại là một hình thức nghệ thuật đầy ấn tượng.

2. Mô típ chính

Về vấn đề chủ đề, hình xăm của Nhật Bản thường thể hiện sự tôn kính của văn hóa đối với thiên nhiên, cụ thể là động vật và hoa. Ngoài ra, giống như các bản in Ukiyo-e đã truyền cảm hứng cho hình xăm, hình tượng và chân dung cũng là những đặc trưng trong nghệ thuật truyền thống này.

Động vật

Nhiều hình xăm có hình tượng những con vật gắn liền với sức mạnh, lòng can đảm và sự bảo vệ như sư tử và hổ. Cá Koi cũng là chủ đề phổ biến, vì chúng đại diện cho hạnh phúc, thành công và may mắn.

Bông hoa

Điều này cũng không có gì đáng ngạc nhiên, khi sakura (hay hoa anh đào) vẫn là họa tiết hoa phổ biến nhất được tìm thấy trong hình xăm của Nhật Bản. Loài hoa với màu hồng nhạt tuyệt đẹp này luôn được ưa thích vì ý nghĩa tượng trưng cho sự phù du. Hoa sen, hoa mẫu đơn và hoa cúc cũng được ưa chuộng vì tính thẩm mỹ và sự thịnh hành của chúng ở Nhật Bản.

Chân dung

Các dạng chân dung của cả nhân vật có thật và thần thoại đều là những hình ảnh đặc trưng trong hình xăm của Nhật Bản. Chân dung của những người bắt nguồn từ chủ nghĩa hiện thực thường bao gồm các chiến binh và geisha, họ có vẻ ngoài được ưa chuộng vì khuôn mặt biểu cảm và màu sắc tươi sáng. Ngoài ra, các nhân vật anh hùng khác, cũng như các nhân vật trong văn học, thường xuất hiện trong các thiết kế của Irezumi .

Hình tượng thần thoại

Ngoài những hình ảnh chân dung các nhân vật có thật, thì các nhân vật dân gian cũng là lựa chọn để mọi người thể hiện qua hình xăm. Các nhân vật thần thoại phổ biến bao gồm Tengu (ma), O ni (quỷ) và các vị thần từ cả hai tôn giáo Phật giáo và Thần đạo. 

Rồng cũng là hình tượng được tìm thấy trong truyền thống ở Irezumi. Các hình tượng thần thoại này thường có đầu của một con lạc đà, thân của một con rắn, vảy cá và móng chim, những sinh vật này có thể tượng trưng cho vô số ý niệm.

3. Hình xăm ngày nay

Ngày nay, các nghệ nhân xăm hình Nhật Bản cũng như nước ngoài thường tìm đến hình xăm truyền thống Irezumi để lấy cảm hứng. Mặc dù thực tế đã được hợp pháp hóa tại Nhật Bản từ năm 1948, nhưng nó vẫn tương đối nhạy cảm. Do đó, việc tìm một cửa hàng xăm trong nước đôi khi có thể là một thách thức. Ngoài ra, những người xăm mình còn bị cấm vào một số nơi công cộng, như nhà tắm, suối nước nóng và phòng tập thể dục (trừ khi họ phải giấu hình xăm của mình).

Tuy nhiên, hình xăm đã được chứng minh phổ biến trong thế hệ trẻ Nhật Bản. Trong khi nhiều người hiện đại muốn sử dụng các công cụ như kim điện, thì một số người khác lại muốn bảo tồn các phương pháp cổ xưa, như Tebori hoặc xăm tay. Những hình xăm này được tạo ra bằng cách sử dụng một thanh làm bằng kim loại hoặc gỗ, và mất nhiều thời gian hơn để kết xuất so với những thanh được làm bằng kỹ thuật hiện đại. Tuy nhiên, các nghề thủ công cổ rất đáng để bảo tồn trong thời đại hiện đại hóa nhanh như ngày nay.

Biên tập: Theo Lee

Tác giả: Kelly Richman-Abdou