Curator - Giám tuyển nghệ thuật là ai?

What is Curating
Hình ảnh lấy từ Ysbrand Cosijn/Shutterstock.

Nếu mong muốn làm việc trong bảo tàng nghệ thuật, bạn hãy cân nhắc vị trí trong lĩnh vực quản lý tổ chức triển lãm (curating), hay còn gọi là Giám tuyển. Trong khi ngành nghề này đang dần phổ biến trong lĩnh vực sáng tạo, chi tiết chính xác của vai trò này vẫn còn khá mơ hồ, thậm chí đối với nhiều chuyên gia nghệ thuật.

Dưới đây chúng tôi cung cấp cái nhìn rõ ràng và chính xác về lĩnh vực quản lý tổ chức triển lãm, bao gồm mọi thứ từ các cân nhắc điển hình của một giám tuyển đến những nội dung được chọn lọc mà một giám tuyển nên đọc. Hướng dẫn hữu ích này sẽ giải thích chi tiết về lĩnh vực hiếm hoi này.


Quản lý tổ chức triển lãm (Curating) là gì?

What is Curating
Hình ảnh lấy từ Anton_Ivanov/Shutterstock.

Trong bảo tàng, phòng triển lãm hoặc những khu vực nghệ thuật tương tự, giám tuyển là hoạt động lựa chọn, tổ chức và trình bày tác phẩm cho mục đích trưng bày. Điển hình là các tác phẩm nghệ thuật được chăm sóc bởi curatorgiám tuyển – và các tác phẩm đến từ bộ sưu tập vĩnh viễn của cơ quan nào đó. Tuy vậy, hình thức cho mượn tác phẩm nghệ thuật để trưng bày cho các mục đích triển lãm đặc biệt vẫn phổ biến.

Tại sao cần phải tổ chức trưng bày và quản lý một bộ sưu tập? Theo Tate (một hệ thống kết nối các viện bảo tàng lớn ở Vương quốc Anh), mục tiêu chính của một curator là “diễn giải bộ sưu tập để cung cấp thông tin, hướng dẫn và truyền cảm hứng cho công chúng.” Mục tiêu này cũng phù hợp với vai trò của bảo tàng – là nơi lưu trữ, giữ gìn và trưng bày các vật thể văn hóa, nghệ thuật, lịch sử hoặc khoa học. Điều này khiến quản lý tổ chức triển lãm trở thành hoạt động cố hữu của viện bảo tàng.


Mục cân nhắc

Giám tuyển cần xem xét một vài yếu tố sau đây khi lựa chọn, tổ chức và trình bày tác phẩm.

Lựa chọn

What is a Curator
Stock Photos từ SeventyFour/Shutterstock.

Trong hầu hết các viện bảo tàng, tác phẩm được trưng bày chiếm một phần nhất định. Do đó, giám tuyển có nhiệm vụ quyết định tác phẩm nào được trưng bày và cái nào được lưu trữ. Khi lựa chọn tác phẩm để trưng bày vĩnh viễn tại viện hay chương trình tạm thời – giám tuyển có thể tiếp cận tác phẩm theo nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, các tác phẩm thường được lựa chọn theo chủ đề, nghệ sĩ, thời kỳ và sự liên quan đương đại hoặc tính phổ biến.

Tổ chức

What is a Curator
Stock Photos từ SeventyFour/Shutterstock.

Có lẽ khía cạnh quan trọng nhất của việc quản lý tổ chức triển lãm là tổ chức các tác phẩm. Trong các bảo tàng chứa nhiều thông tin, không gian triển lãm (và các tác phẩm), nên chúng phải được sắp xếp theo phong trào nghệ thuật, thời kì hoặc vùng miền địa lý. Ví dụ, tại Metropolitan Museum of Art, có các phòng riêng biệt dành cho nghệ thuật Hy Lạp và Roman (xếp theo phong trào), Nghệ thuật Trung cổ ( theo thời kì) và Nghệ thuật của châu Phi, châu Đại Dương và châu Mỹ (theo vùng miền địa lý).

Tại các bảo tàng với trọng tâm thu hẹp hơn (hoặc dành cho các triển lãm đặc biệt), giám tuyển thường sắp xếp các tác phẩm theo chủ đề hoặc nghệ sĩ. Ví dụ, Bảo tàng nghệ thuật hiện đại ở New York có các phòng trưng bày với chủ đề chung chung như “Kiến trúc – Thiết kế” và “Hội họa”. Ở Phillips Collection, một bảo tàng nghệ thuật hiện đại khác ở thủ đô Washington, có nguyên một phòng dành riêng cho các tác phẩm của Mark Rothko (nghệ sĩ).

Trình bày

What is a Curator
Stock Photos từ SeventyFour/Shutterstock.

Khi một giám tuyển đã chọn tác phẩm và lên kế hoạch tổ chức chúng, đó cũng là lúc trưng bày. Tuy nhiên khi trình bày tác phẩm, có nhiều yếu tố cần cân nhắc, từ sắc thái của bức tường đến cách xuất hiện của một tác phẩm ở nhiều góc độ. Quan trọng hơn hết, giám tuyển cần cân nhắc vấn đề của công chúng và cách họ phản ứng với cách tổ chức ở các cấp độ khác nhau. “Tôi coi vai trò giám tuyển là một người xúc tác, người sáng tạo và truyền động lực,” giám tuyển, nhà phê bình nghệ thuật và lịch sử gia nghệ thuật người Thụy Sĩ Hans-Ulrich chia sẻ, “đồng thời giám tuyển là một đối tác đồng hành cùng nghệ sĩ trong quá trình xây dựng chương trình và là một người xây dựng cầu nối với công chúng.”

Làm thế nào để trở thành một giám tuyển

Curating Definition
Ảnh: Sarah Pflug Public Domain.

Không có một công thức nào trong con đường trở thành một giám tuyển. Tuy nhiên, trong lĩnh vực sáng tạo, nhiều người tin rằng tổng hợp kiến thức, kinh nghiệm và việc tự học sẽ hướng bạn đi đúng đường. Hầu hết các vị trí quản lý tổ chức triển lãm yêu cầu bằng cử nhân các ngành liên quan. Bên cạnh đó bằng thạc sĩ được ưu tiên, một số chức vụ cấp cao yêu cầu bằng tiến sĩ. Dù vai trò của bằng cấp ngày càng trở nên quan trọng trong lĩnh vực này, các tổ chức vẫn coi trọng kinh nghiệm dù là được tích lũy thông qua thực tập, công việc tình nguyện hay việc trước đó.

Bên cạnh việc bằng cấp học vấn chính thức và kinh nghiệm làm việc thực tế, bạn có thể hướng đến con đường quản lý tổ chức triển lãm cá nhân. Từ việc biết tạo kế hoạch kinh doanh đến rèn giũa kĩ năng quan hệ công chúng và tham khảo các công việc sẵn có trên các trang web, từng bước đi nhỏ có thể tạo nên ảnh hưởng lớn, đặc biệt trong văn hóa ngày nay. “Môi trường hoạt động trong lĩnh vực quản lý tổ chức triển lãm đang thay đổi,” giám tuyển Andrian George chia sẻ với Artsy. “Người giám tuyển ngày nay cần phải linh hoạt, đón nhận hợp tác và có suy nghĩ đột phá.”


Bên cạnh những quyển sách nghệ thuật và lịch sử giúp bạn tăng kiến thức về lĩnh vực quản lý tổ chức triển lãm, ngày nay nhiều người cũng mong muốn được tham gia thực tiễn. Dưới đây là một vài gợi ý:

WAYS OF CURATING (CÁCH GIÁM TUYỂN) BỞI HANS ULRICH OBRIST

Trong Ways of Curating, giám tuyển nổi tiếng thế giới Hans Ulrich Obrist sử dụng kinh nghiệm riêng của mình để nói về sự liên quan của việc quản lý tổ chức triển lãm trong văn hóa đương đại với sự thay đổi tất yếu trong vai trò của nó ở tương lai.


SEVEN DAYS IN THE ART WORLD (7 NGÀY TRONG THẾ GIỚI NGHỆ THUẬT) BỞI SARAH THORNTON

Nhà xã hội học với chuyên môn trong nghệ thuật và thiết kế, Sarah Thornton là người dẫn dắt hoàn hảo để dẫn dắt bạn vào thế giới bí ẩn của nghệ thuật và văn hóa. Trong Seven Days in the Art World, Thornton “tiết lộ các nội hàm của văn hóa nhánh tinh vi” nằm trong lĩnh vực này, từ những gì đẹp đẽ cho nhất hiện thực tàn khốc.


CURATIONISM: HOW CURATING TOOK OVER THE ART WORLD AND EVERYTHING ELSE (EXPLODED VIEWS) (CÁCH GIÁM TUYỂN KIỂM SOÁT THẾ GIỚI NGHỆ THUẬT VÀ NHỮNG THỨ KHÁC) BỞI DAVID BALZER

Trong Curationism: How Curating Took Over the Art World and Everything Else (Exploded Views), nhà văn, giáo viên và biên tập viên David Balzer đã thảo luận về định nghĩa đang thay đổi của hoạt động “giám tuyển”. Nó trở thành một “từ thông dụng xuất hiện trong mọi lĩnh vực từ lễ hội âm nhạc đến ẩm thực”, Balzer đã phát hiện ra “curating” là gì trong ngữ cảnh mỹ thuật và văn hóa đương đại.

Tác giả: Kelly Richman-Abdou
Người dịch: Đáo
Nguồn:
My Modern Met

Cùng tác giả

#Tag

curator giám tuyển nghệ thuật nghề nghiệp quản lý tổ chức triển lãm

iDesign Must-try

Giám tuyển là gì? Thế nào mới là một giám tuyển thực thụ?
Giám tuyển là gì? Thế nào mới là một giám tuyển thực thụ?
Giám tuyển (curator) là một chức danh vẫn còn mơ hồ với đại đa số. Có lẽ vì vậy mà hiện nay chúng ta thấy chức danh này xuất hiện…
Vị trí của thiết kế đồ họa trong các viện bảo tàng nghệ thuật ngày nay
Vị trí của thiết kế đồ họa trong các viện bảo tàng nghệ thuật ngày nay
Cùng iDesign và ba vị giám tuyển bàn về những giá trị và thách thức trong việc thu thập, lựa chọn và vị trí của thiết kế đồ họa ở…
Mức lương của designer trên thế giới “khủng” như thế nào?
Mức lương của designer trên thế giới “khủng” như thế nào?
Đối với những sinh viên ngành thiết kế mới ra trường, có kinh nghiệm dưới 1 năm làm việc, khung lương rơi vào khoảng 50.000 đô la Úc/năm, tuy nhiên…